Giao thông Bắc_Anh

Giao thông tại Bắc Anh được định hình theo dãy Pennine, tạo thành các trục nam-bắc mạnh dọc hai bên bờ biển và một trục đông-tây qua các đèo đất hoang của miền nam dãy Pennine.[302] Bắc Anh là một trung tâm về vận chuyển hàng hóa và chuyên chở khoảng một nửa hàng hóa của Anh Quốc.[303] Liên kết hành khách và hàng hóa giữa các thành phố Bắc Anh còn yếu kém, đây là một nhược điểm lớn của kinh tế miền Bắc.[304]

Ban quản lý giao thông hành khách (PTE) trở thành thể chế chính trong tổ chức giao thông công cộng tại các khu vực thành thị miền Bắc; trong số sáu PTE tại Anh, có năm (Transport for Greater Manchester, Merseytravel, Travel South Yorkshire, Nexus Tyne and Wear và West Yorkshire Metro) nằm tại miền Bắc.[305] Họ điều phối dịch vụ xe buýt, tàu hỏa và đường sắt nhẹ địa phương trong vùng của mình. Sau khi thông qua một đạo luật phân quyền vào năm 2016, Transport for the North được dự kiến trở thành một cơ cấu pháp định vào năm 2017, và sẽ được trao quyền điều phối các dịch vụ và cung cấp vé tích hợp khắp khu vực.[304]

Đường bộ

Hành lang xe buýt Wilmslow Road tại Manchester là một trong các tuyến xe buýt nhộn nhịp nhất tại châu Âu.[306]

Đường tránh Preston được khánh thành năm 1958 là đường cao tốc đầu tiên tại Anh Quốc, và đến nay có một mạng lưới rộng khắp giúp liên kết các thành phố lớn của miền Bắc.[307] Tuyến chính phía tây qua miền Bắc là M6, thuộc một chuỗi đường cao tốc từ Luân Đôn đến Glasgow, trong khi đường cao tốc chính phía đông là M1/A1(M), chạy xa về phía bắc đến Newcastle. M62 nối Liverpool, Manchester, Leeds và Hull qua dãy Pennine. Các tuyến đường bộ khác xuyên qua dãy Pennine tương đối nhỏ, và không có đường đôi nào nối giữa bờ đông và bờ tây tại phần lãnh thổ Anh nằm về phía bắc của M62, Bộ Giao thông Anh Quốc xác định điều này là một trở ngại đáng kể cho kinh tế miền Bắc.[308] Trong nhiều trường hợp, các tuyến đường bộ hiện đại vẫn đi theo các tuyến từ thời cổ: Đường cao tốc M62 trùng lặp thực tế với tuyến đường La Mã giữa York và Chester, còn đường Great North vốn là tuyến xe ngựa từ Luân Đôn đến Scotland, nó trở thành đường A1 ngày nay.[302][309]

Xe buýt là bộ phận quan trọng của giao thông miền Bắc, và lượt khách đi xe buýt tại ba vùng miền Bắc đều đạt trên tỷ lệ trung bình của Anh và Wales.[310] Nhiều công ty xe buýt đô thị đặt tại Bắc Anh, và khu vực xảy ra cạnh tranh quyết liệt và các cuộc chiến xe buýt sau khi bãi bỏ quy định trong thập niên 1980 và 1990.[311] Gia tăng sở hữu ô tô trong cùng giai đoạn khiến việc sử dụng xe buýt giảm đi, song nó vẫn cao hơn hầu hết các khu vực của miền Nam.[312]

Đường sắt

Bắc Anh đi tiên phong về giao thông đường sắt, các mốc lịch sử gồm có đường sắt Middleton 1758 tại Leeds, là tuyến cổ nhất vẫn tiếp tục hoạt động trên thế giới; đường sắt Stockton-Darlington năm 1825, là tuyến đường sắt công cộng đầu tiên sử dụng đầu máy hơi nước; và đường sắt Liverpool-Manchester năm 1830, là tuyến chính hiện đại đầu tiên.[313] Ngày nay, khu vực còn lại nhiều tuyến đường sắt ban đầu, trong đó có các tuyến chính East Coast và West Coast và tuyến Cross Country. Số lượng hành khách trên các tuyến miền Bắc tăng trên 50% trong hơn 10 năm kể từ năm 2004 và Bắc Anh vận chuyển trên một nửa hàng chở bằng đường sắt của Anh Quốc, song hạ tầng thiếu thốn kinh phí so với đường sắt miền Nam: Các tuyến đường sắt tại Luân Đôn nhận £5426 mỗi cư dân vào năm 2015 trong khi North East nhận được £223 mỗi cư dân, và hành trình giữa các thành phố lớn chậm chạp và quá tải.[314][315] Nhằm khắc phục, Bộ Giao thông Anh Quốc trao nhiều quyền lực của họ cho Rail North, một liên minh gồm các nhà cầm quyền địa phương từ Scottish Borders xuống đến Staffordshire. Liên minh này quản lý Northern Rail và TransPennine Express được nhượng quyền thương mại, các công ty này vận hành nhiều tuyến tại Bắc Anh.[315][316] Trong khi đó, có các tuyến mới như Northern Hub quanh Manchester, High Speed 2 từ Manchester và Leeds đến Luân Đôn và High Speed 3 từ Liverpool đến Hull và Newcastle được lên kế hoạch nhằm tăng công suất trên các tuyến miền Bắc quan trọng và giảm thời gian hành trình.[315]

Tuyến tàu điện đầu tiên tại Anh Quốc được xây dựng tại Birkenhead, khánh thành vào năm 1860.[317] Tàu điện tỏ ra đặc biệt phù hợp với các thành phố miền Bắc, với các khu ngoại ô đang phát triển của tầng lớp lao động, và đến khi chuyển giao sang thế kỷ 20, hầu hết đô thị miền Bắc đã có một hệ thống tàu điện liên kết bao quát.[318] Vào lúc đỉnh cao, có thể đi lại hoàn toàn bằng tàu điện từ Liverpool Pier Head đến làng Summit tại ngoại vi Rochdale, một khoảng cách 84 km, và một khoảng trống chỉ 11 km chia tách mạng lưới North-Western với mạng lưới West Yorkshire.[319] Bắt đầu vào thập niên 1930, phần lớn các mạng lưới tàu điện bị thay thế bằng xe buýt động cơ và xe buýt chạy điện.[318] Đến khi đóng cửa đường tàu điện Sheffield vào năm 1960 và đường tàu điện Glasgow vào năm 1962, đường tàu điện Blackpool trở thành hệ thống tàu điện công cộng duy nhất tại Anh Quốc và là một điểm thu hút du khách, song đến năm 1992 Manchester Metrolink cũng được khánh thành.[320] Ngày nay có bốn hệ thống đường sắt nhẹ tại miền Bắc – Blackpool Tramway, Manchester Metrolink, Sheffield Supertram và Tyne & Wear Metro.[321]

Đường không

MAN
NCL
LPL
LBA
DSA
HUY
MME
Các sân bay quốc tế tại Bắc Anh

Sân bay Manchester giữ vai trò là cửa ngõ quốc tế chính cho Bắc Anh và là sân bay nhộn nhịp nhất trong số các khu vực của Anh Quốc nằm ngoài Luân Đôn, chuyên chở 25,6 triệu người vào năm 2016.[322][323] Tổng cộng, có bảy sân bay quốc tế tại miền Bắc, xếp theo số hành khách là Manchester, Newcastle, Liverpool John Lennon, Leeds Bradford, Doncaster Sheffield, HumbersideDurham Tees Valley.[322][324] Nhiều sân bay trong số này phát triển trong thời kỳ bùng nổi hàng không giá rẻ vào đầu thập niên 2000, song bị tổn thất do Đại suy thoái[325] – Durham Tees Valley chỉ hoạt động với 3% công suất tối đa, và sân bay Blackpool đóng cửa trong vai trò sân bay quốc tế vào năm 2014.[lower-alpha 13] [327][328] Việc phân quyền đánh thuế hành khách hàng không cho Scotland tạo một mối đe dọa khả dĩ hơn nữa đối với các sân bay tại Bắc Anh, vì nó cho phép các sân bay Scotland cung cấp các chuyến bay rẻ hơn so với các đối thủ tại Anh.[329] Một vài chuyến bay kiểu nan hoa vận hành giữa các sân bay miền Bắc và các trung tâm quốc gia tại HeathrowGatwick, gây thêm căng thẳng cho các sân bay miền Bắc nhỏ và buộc hành khách phải nối chuyến để đi sang các sân bay châu Âu lục địa. Nhà ga High Speed 2 được lên kế hoạch tại sân bay Manchester sẽ cung cấp dịch vụ tốc độ cao trực tiếp đến Luân Đôn, tạo công suất dư thừa tại sân bay Manchester để tiếp nhận một số chuyến bay đến các sân bay Luân Đôn vốn đang bị quá tải trầm trọng.[327]

Đường thủy

Tuyến kênh hiện đại đầu tiên tại Anh là suối Sankey, khánh thành vào năm 1757 nhằm kết nối các cảng của Liverpool đến các mỏ than St Helens.[330] Đến năm 1777, kênh đào Grand Trunk được khánh thành, kết nối các sông Mersey và Trent và tạo khả năng để tàu thuyền đi thẳng từ Liverpool trên bờ biển phía tây đến Hull trên bờ biển phía đông.[330] Manchester nằm cách biển 64 km song đã được nối đến biển Ireland thông qua kênh đào tàu thuỷ Manchester vào năm 1894, nhưng kênh đào chưa từng đạt được thành công như kỳ vọng.[331] Miền Bắc còn giữ lại một số kênh đào có thể thông hành, trong đó có các kênh đào vành đai Cheshire, North Pennine và South Pennine, song chúng hiện chủ yếu được sử dụng cho mục đích thư giãn thay vì giao thông – một ngoại lệ hiếm hoi là Aire and Calder Navigation, nó chuyên chở 2 triệu tấn dầu, cát và sỏi mỗi năm.[332]

Nhiều đô thị ven biển miền Bắc được xây dựng dựa trên thương mại, và duy trì các cảng biển lớn. Các cảng tại vùng cửa sông Humber là Grimsby và Immingham (tính là một cảng vì mục đích thống kê) nhộn nhịp nhất tại Anh Quốc xét về khối lượng, phục vụ 59,1 triệu tấn vào năm 2015, còn Teesport và cảng Liverpool cũng nằm vào hàng lớn nhất toàn quốc – tổng cộng, 35% vận chuyển hàng hoá Anh Quốc được chở bằng tàu thuỷ qua các cảng miền Bắc.[333][314] Các chuyến phà roll-on/roll-off cung cấp kết nối hành khách và hàng hoá đến đảo Man và Ireland dọc bờ biển phía tây,[334] còn các cảng trên bờ biển phía đông kết nối với Bỉ và Hà Lan,[335] song các cảng miền Bắc chỉ vận chuyển một tỷ lệ nhỏ giao thông cơ giới của Anh Quốc.[336]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Bắc_Anh http://www.bbc.com/news/education-13782315 http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-1406023... http://www.bbc.com/news/magazine-12691704 http://www.bbc.com/news/uk-england-cumbria-3691320... http://www.bbc.com/news/uk-england-lancashire-3199... http://www.bbc.com/news/uk-england-tyne-36750069 http://www.bbc.com/news/uk-england-york-north-york... http://www.bbc.com/news/uk-england-york-north-york... http://www.bbc.com/sport/cricket/24153853 http://www.bbc.com/sport/rugby-league/tables